#1 Drugi co do wielkości obiekt sakralny na świecie

Zobacz: Atrakcje Lubiąż. Opactwo Cystersów w Lubiążu

Klasztor cystersów w Lubiążu to unikat w skali globalnej. Zespół klasztorny jest drugim co do wielkości obiektem sakralnym na świecie (pierwszym jest kompleks pałacowo-klasztorny Eskurial w Hiszpanii). Powierzchnia dachów zajmuje około 2,5 ha, a gigantyczna fasada, długa na 223 metry ma ponad 600 okien. To najdłuższa fasada barokowa w Europie. Obiekt jest prawie trzy razy większy od Wawelu.

Zobacz: Lubiąskie legendy. O lubiąskich lipach

W skład zespołu klasztornego wchodzą:

• bazylika Wniebowzięcia NMP z lat 1307–1340
• klasztor,
• pałac opatów (XVII/XVIII w.),
• pomocniczy kościół św. Jakuba,
• zabudowania gospodarcze.

W krypcie pod bazyliką znajdują się nagrobki Piastów Śląskich (w tym Bolesława Wysokiego) oraz mumie opatów cysterskich i zakonników. Do dziś w dobrym stanie zachowało się 98 mumii.

#2 Największy rozkwit przypada na XVII w.

Największy rozkwit cysterskiego zespołu klasztornego datuje się na XVII w., kiedy to przebudowano XIV-wieczną bazylikę i dobudowano do niej monumentalny pałac opatów, a następnie odnowiono zabudowania klasztorne i kościół św. Jakuba. Barokowe wnętrza pałacu oraz klasztornych świątyń zdobiły m.in. dzieła jednego z najsłynniejszych śląskich malarzy Michała Willmana.

#3 Drogocenne dzieła sztuki i zakopane skarby

Podczas II wojny światowej, naziści w opactwie zorganizowali fabrykę broni. Pracowali tam więźniowie obozu pracy przymusowej. Kiedy to wiadomym już było, że Niemcy przegrali wojnę, zdemontowali i wywieźli z klasztoru wszystko co zdążyli zabrać – dzieła sztuki, kosztowności, elementy wyposażenia kościoła.

Koniec wojny oraz zajęcie obiektu przez oddziały Armii Czerwonej przyniosły ostateczny upadek opactwa. Rosjanie szukając skarbów zniszczyli trumny Piastów Śląskich, a mumie porozrzucali po posadzce. Z tego powodu archeolodzy nie mogli rozpoznać, które szczątki do kogo należą. Udało się zidentyfikować jedynie ciało Willmanna. Wojsko sowieckie stacjonowało w Lubiążu do 1948 r., później obiekt zaadaptowano na szpital psychiatryczny dla czerwonoarmistów.

Od 1950 r. w pomieszczeniach składowano książki i zbiory muzealne. Klasztor cystersów stał się w zasadzie bezpański, a tym samym był idealnym celem dla złodziei, którzy dotkliwie zniszczyli wszystko co w nim zostało. Służby specjalne PRL trzykrotnie próbowały znaleźć tu słynne złoto Wrocławia, czyli depozyty sejfów Festung Breslau.

Dopiero na początku lat 90. ruszyły prace konserwatorskie prowadzone przez Fundację Lubiąż. Ze względu na ogromny nakład finansowy, prace toczą się powoli.

#4 Michael Jackson miał odkupić niszczejący klasztor

Ponad 25 lat temu pocysterski klasztor odwiedził Michael Jackson. Król pop’u chciał odkupić zabytek i stworzyć tam swoją europejską rezydencję. Kartą przetargową transakcji miała być Prince Hall czyli Sala Książęca. Wokalista był zafascynowany kiedy wszedł i zobaczył pomieszczenie. Podobno zdjął maskę i zaczął nucić, aby sprawdzić jak po sali niesie się dźwięk. Powiedział, że takiej akustyki jeszcze nie słyszał.

Spodziewano się, że Michel Jackson kupi opactwo, ale do transakcji jednak nigdy nie doszło. Artysta uznał, że opactwo jest za mało kameralne.

#5 Klasztor w Lubiążu w kulturze

Jedną z książek, która pozwoli odkryć tajemnice opactwa w Lubiążu jest reportaż Tomasza Bonka i Marty Ringart – Orłowskiej pt. “Lubiąż. Klasztor mrocznych tajemnic”. Obok legend i opowieści krążących po klasztorze, autorzy ukazują trudną historię tego wspaniałego obiektu. Dodatkowym atutem książki są zdjęcia współczesne oraz archiwalne. Zobaczymy surowe korytarze, a także zasypane przejścia mające prowadzić do tajemnej fabryki.

Zobacz: Zwiedzanie Lubiąża z Tomaszem Bonkiem. Poznaj tajemnice opactwa cystersów